Radosław Śpiewak / Alergiczny wyprysk kontaktowy u dzieci /
/alergologia.biz.pl / wiosna 2010 / tom 1 / numer 2 / strony e1-e6 /
Strony:
1
2
3
4
5
6
2. Rozpoznawanie ACD u dzieci
Dużą trudność diagnostyczną sprawia fakt, że rozróżnienie między wypryskiem atopowym a ACD często nie jest możliwe tylko na podstawie cech morfologicznych. Podstawą rozpoznania ACD u dziecka jest stwierdzenie dodatniego i klinicznie istotnego wyniku testu płatkowego,8-10 dlatego lekarz nie wykonujący testów płatkowych nie jest w stanie rozpoznać tej choroby. W takiej sytuacji nierzadko pada rozpoznanie wyprysku atopowego, oparte na błędnych przesłankach, takich jak stwierdzenie atopii u danego dziecka, czy też bezkrytycznie rozpowszechniane informacje o rosnącej w nieskończoność częstości wyprysku atopowego u dzieci (np. badania ISAAC). Jednak atopia dotyczy 30-50% ogólnej populacji dzieci i z porównywalną częstością występuje wśród dzieci z ACD.11 Nie wolno również zapominać o ograniczonej wiarygodności badań ISAAC: za pomocą kilku prostych pytań zawartych w kwestionariuszu nie da się rozróżnić między wypryskiem atopowym, ACD, a także innymi chorobami skóry. Dlatego wyniki badań ISAAC w istocie nie opisują częstości wyprysku atopowego ani żadnej innej określonej choroby skóry, a co najwyżej określają odsetek dzieci, które twierdzą, że mają problemy skórne (Ryc. 1). Jedyną wiarygodną podstawą rozpoznania wyprysku atopowego nadal pozostają kryteria Hanifina i Rajki,12 przy czym spełnienie tych kryteriów potwierdza wprawdzie obecność wyprysku atopowego, ale nie wyklucza współistnienia innych zapalnych dermatoz, w tym ACD. Dlatego zgodnie z obowiązującymi zasadami, u każdego chorego z przewlekłym wypryskiem lub lichenizacją należy wykonać testy płatkowe. Wynika to z faktu, że alergia kontaktowa może być nie tylko przyczyną, lecz także powikłaniem wyprysku (uczulenie wtórne, w tym jatrogenne).
Fot. 2. Wyprysk stóp u 12-letniego chłopca ograniczony do miejsc przylegania obuwia do skóry wymaga wykonania testów płatkowych z serią podstawową oraz serią materiałów obuwia.
![Wyprysk stóp Wyprysk stóp](../images/2010_1/fot_02.jpg)
Ryc. 1. Nie da się odróżnić wyprysku atopowego od alergicznego wyprysku kontaktowego oraz innych chorób skóry za pomocą kwestionariusza ISAAC. Schemat przedstawia hipotetyczny udział różnych chorób w puli "wyprysku ISAACowego"
![Schemat Schemat](../images/2010_1/ryc_01.jpg)
wyprysk + atopia ≠ wyprysk atopowy
Niebezpieczeństwo rozpoznania wyprysku atopowego "na skróty" (według błędnego rozumowania "wyprysk + atopia = wyprysk atopowy") ilustrują następujące badania przeprowadzone w Krakowie: wśród dzieci spełniających kryteria "wyprysku ISAACowego" oraz wykazujących cechy atopii (dodatnie testy punktowe) obecność alergii kontaktowej stwierdzono u 67% siedmiolatków oraz 58% szesnastolatków.13 Zwraca uwagę bardzo wysoka częstość alergii kontaktowej na propolis (Tab. 1), podobną częstość dodatnich odczynów na propolis (15%) obserwujemy również u dorosłych.14
Tab. 1. Alergia kontaktowa wśród 7-letnich polskich dzieci z cechami atopii i "wypryskiem ISAACowym"13
Przynajmniej jeden dodatni odczyn w testach z Europejską Serią Podstawową (EBS) | 48,5% (95%CI: 41,5-55,5) |
Przynajmniej jeden dodatni odczyn w testach z EBS rozszerzoną o propolis i tiomersal | 67,0% (57,9-76,1) |
Nikiel | 35,9% (26,7-45,2) |
Propolis* | 16,5% (9,3-23,7) |
Tiomersal** | 11,7% (5,5-17,8) |
Kobalt | 9,7% (4,0-15,4) |
Chrom | 6,8% (1,9-11,7) |
Mieszanka zapachowa I | 6,8% (1,9-11,7) |
Mieszanka zapachowa II | 5,8% (1,3-10,3) |
Neomycyna | 4,9% (0,7-9,0) |
* Propolis nie występuje w EBS. W związku z częstością dodatnich odczynów u dzieci i dorosłych (ok. 15% testowanych), propolis został uwzględniony w polskiej, rozszerzonej wersji Europejskiej Serii Podstawowej
(POL-1000)
** Dodatnie testy z tiomersalem z reguły nie mają znaczenia klinicznego, a jedynie odzwierciedlają przestrojenie układu odpornościowego na skutek stosowania szczepionek profilaktycznych zawierających ten konserwant. W związku z tym nie zaleca się rutynowego wykonywania testów płatkowych z tiomersalem.
Bardzo wysoka częstość alergii kontaktowej na propolis u dzieci i dorosłych wskazuje na konieczność włączenia tej substancji do rutynowych testów płatkowych w Polsce.
Na podstawie przytoczonych danych można sobie łatwo wyobrazić, że gdyby pediatra lub alergolog zamiast testów punktowych rutynowo wykonywał u dzieci z wypryskiem testy płatkowe, to zapewne w większości przypadków rozpoznawałby alergiczny wyprysk kontaktowy, a nie, jak obecnie, wyprysk atopowy. Jednak sprawa nie jest tak prosta: tak jak dodatni wynik testu punktowego nie jest podstawą rozpoznania wyprysku atopowego, tak samo dodatni wynik testu płatkowego nie wystarcza (choć jest jednym z koniecznych warunków) rozpoznania ACD. Drugim warunkiem jest potwierdzenie, że kontakt z daną substancją faktycznie wywołuje objawy chorobowe (wykazanie istotności klinicznej).9
Dodatni wynik testu punktowego nie wystarcza do rozpoznania wyprysku atopowego!
Dodatni wynik testu płatkowego nie wystarcza do rozpoznania alergicznego wyprysku kontaktowego!
- Alergiczny wyprysk kontaktowy
- Rozpoznawanie ACD u dzieci
- Wykonywanie testów płatkowych u dzieci
- Piśmiennictwo
- O autorze
- Wersja do druku (pobieranie pliku PDF)
Strony: < Poprzednia | 1 2 3 4 5 6 | Następna >